در دنیا سازهای مختلفی وجود دارند که بسیار به یکدیگر شبیه هستند. اصلا مهم نیست از نظر جغرافیایی چقدر باهم فاصله داشته باشند، ممکن است با فاصله بسیار دو ملت سازهایی مشابه خلق کرده باشند. برای مثال شباهت ساز نی انبان با ساز پایپ بسیار جالب است. این سازها شباهت زیادی دارند و یکی متعلق به خاورمیانه و دیگری متعلق به اسکاندیناوی است. این شباهت‌ها در سازهای سنتی بیشتر هم می‌شود تا جایی که خیلی از افراد فرق آن‌ها را نمی‌دانند. ساز سنتور و قانون از سازهایی هستند که بسیار شبیه به یکدیگر هستند و در عین حال تفاوت هایی نیز دارند.
در ادامه به بیان شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو ساز ارزشمند می‌پردازیم.
سنتور و قانون هردو سازهای زهی زخمه ای هستند شاید این ویژگی بزرگ‌ترین شباهت این دو ساز باشد. از طرفی متریال ساخت این سازها نیز بسیار به یکدیگر شبیه است. در ساخت این دو ساز به طور کلی از چوب و فلز استفاده می‌شود. مخصوصا چوب درخت گردو در ساخت آن‌ها بسیار پرکاربرد است.
مقایسه اجزای مختلف سنتور و قانون
معرفی دو ساز سنتور و قانون
جعبه صدا
جعبه صوتی سنتور به شکل یک ذوزنقه متساوی الاضلاع ساخته می‌شود در صورتی که جعبه صوتی قانون یک ذوزنقه قائم الزاویه است. این تفاوت ظاهری باعث می‌شود تا در حجم صدای خروجی نیز تفاوت داشته باشند.
خرک
معرفی دو ساز سنتور و قانون
خرک سنتور برای هر نت به صورت جداگانه اختصاص یافته است به صورتی که در سنتورهای معمولی ۱۸ خرک وجود دارد و از روی هر خرک ۴ سیم عبور می‌کند. در هر طرف ساز ۹ خرک قرار می‌گیرد. این خرک‌ها از جنس چوب هستند و سطح بالایی آن فلزی وجود دارد تا سیم‌ها در چوب فرو نروند.
خرک قانون تفاوت زیادی با سنتور دارد زیرا فقط در یک طرف ساز قرار گرفته و برخلاف خرک‌های سنتور یک پارچه است. این خرک بر روی یک پوست نصب می‌شود که بر صدا دهی ساز تاثیر زیادی دارد. این خرک نیز از جنس چوب است و سطح آن با یک استخوان پوشیده می‌شود تا سیم‌ها بر روی آن بلغزند.
صفحه رویی
معرفی دو ساز سنتور و قانون
صفحه رویی سنتور با قانون تفاوت هایی ظاهری دارد که در نهایت باعث تفاوت صدا می‌شود. صفحه رویی سنتور دو عدد خروجی صدا به شکل دو گل دارد که در دو سمت سنتور قرار گرفته‌اند. اما در قانون تعداد خروجی‌های صدا بیشتر است.
ماشین های کوک
معرفی دو ساز سنتور و قانون
در هر دو ساز گوشی‌هایی وجود دارند که به وسیله آن‌ها ساز کوک می‌شود. در سنتور ۷۲ ماشین کوک وجود دارد و در ۱۸ ردیف ۴ تایی تنظیم شده‌اند که در سمت راست قرار گرفته‌اند این ماشین کوک‌ها از جنس فلز هستند. در ساز قانون ماشین‌های کوک در یک سمت قرار گرفته‌اند و از جنس چوب می‌باشند.
معرفی دو ساز سنتور و قانون
سیم گیر ها
در سمت چپ ساز سنتور میله‌هایی فلزی قرار دارند که سیم‌ها به آن‌ها گره می‌خورند. ۷۲ سیم گیر در سمت چپ سنتور قرار می‌گیرد، دقیقا به تعداد سیم‌های سنتور می‌باشد. این ۷۲ میله در دسته‌های ۴ تایی منظم شده‌اند.
معرفی دو ساز سنتور و قانون
تعداد و جنس سیم ها
سنتور دارای ۷۲ سیم در رنگ‌های زرد و سفید می‌باشد و هر ۴ سیم به صورت هم صدا کوک می‌شوند. این سیم‌ها از جنس فلز هستند. این سیم‌ها معمولا از فلزات برنج، برنج و… ساخته می‌شوند. ساز قانون دارای ۸۲ سیم می‌باشد. سیم‌هایی از جنس زه، نایلون و یا ابریشم روکش دار است. در قانون سیم‌ها در دسته‌های ۳ تایی دوتایی و حتی تکی کوک می‌شوند.
نحوه نواختن
معرفی دو ساز سنتور و قانون
ساز سنتور به وسیله دو مضراب نواخته می‌شود. این مضراب‌ها معمولا از جنس چوب گردو و شمشاد است و حدود ۲۰ سانتی متر طول دارند. در انتهای این مضراب‌ها نمد نصب می‌شود تا در صدا دهی سیم‌ها کمک کنند.
مضراب‌های ساز قانون متفاوت‌تر است و به شکل حلقه ای پهن و فلزی است که بر روی انگشت سبابه نصب می‌شود و مثل ناخن عمل می‌کند.
معرفی دو ساز سنتور و قانون
کلید نت نویسی
نت‌های سنتور را طبق کلید سل تنظیم می‌کنند اما ساز قانون با دو کلید همزمان نت نویسی می‌شود و صداهای بم را با کلید فا و صداهای دیگر را با کلید سل می‌نویسند.
سخن آخر
در این مقاله به معرفی ساز قانون و سنتور پرداخته و تفاوت های آن‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و یا بیان انتقاد، می‌توانید آن را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.
منبع:سازکالا
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
